Vele Cuypers-liefhebbers schrokken toen op 15 september 2018 de Sint Urbanuskerk in Bovenkerk door een felle uitslaande brand grotendeels verwoest werd. Onder andere de kap, het overgrote deel van de gewelven, een groot deel van de glas-in-loodramen en het interieur gingen daarbij verloren. Gelukkig is sindsdien het exterieur grotendeels hersteld en wordt er gewerkt aan de historische glas-in-loodramen, de kruiswegstaties van Frans Loods en het ‘oude’ hoogaltaar van Cuypers.
Naar verluidt zijn er passende alternatieven gevonden voor het overig meubilair, maar veel elementen van Cuypers moeten echt als verloren worden beschouwd. Toch willen wij op z’n minst nog één element terugbrengen in de originele staat, al is het maar om het cultuur-historisch belang van het oorspronkelijke interieur in leven te houden. Daarom ondersteunt de Stichting de restauratie van de Kroonluchter (luminarium).
Het luminarium is een bijzonder onderdeel van het Bovenkerk-ensemble. Dergelijke lichtkronen waren niet standaard in Cuyperskerken; daarmee onderscheidde Bovenkerk zich al en kan het zich weer onderscheiden. Juist daarom is het een passend project voor Cuyperiana.
De kroon is naar beneden gevallen en daarbij vervormd. Delen zijn losgeraakt. Delen zijn sterk verbogen. Enkele stukken zijn mogelijk losgescheurd. Van ongeveer 1 /3 van de kroon is het oppervlak sterk geroest. Een van de oorzaken hiervan is dat door de brand het oppervlak dusdanig heet is geworden dat aanwezige verflagen zijn aangetast, waarna door blootstelling aan de elementen het oppervlak is gaan roesten. Op andere plekken is voornamelijk roest te zien waar delen zijn verbogen en daardoor de verflaag lokaal is beschadigd. Het lijkt erop dat vrijwel alle onderdelen nog aanwezig zijn. Lokaal is zichtbaar dat onder de zwarte verflaag een polychromie met vergulding aanwezig is. De zwarte verf is in de jaren zestig aangebracht. De in de kroon aanwezige elektra is toen vermoedelijk ook aangebracht.
Wat wil Cuyperiana ?
Onderzoek naar herstel van het oorspronkelijke ontwerp.
Ja, dat betekent dus terug-restaureren naar het gepolychromeerde origineel waarvan het ontwerp zich in de Cuypersarchieven bevindt. Normaliter zou grondige restauratie van een onderdeel van de inventaris nooit een zodanige prioriteit krijgen, ware het niet dat de kerk afbrandde en zich nu de mogelijkheid voordoet (geluk bij een ramp) om het herstel ten gronde uit te voeren, wat € 22.000.- kost.
Subsidiemogelijkheden bij gemeente en provincie zijn hoopgevend, terwijl ook het Prins Bernhard Cultuur Fonds niet afwijzend is, maar het is natuurlijk de vraag of het beoogde bedrag daarmee wordt binnengehaald. Cuyperiana kan zelf zorgen voor een bijdrage van ca. € 10.000.-, waarmee we van harte hopen de haalbaarheid van dit prachtige project fors binnen de mogelijkheden te brengen. Als u ons wilt helpen, kunt u altijd een donatie doen, al dan niet voor dit specifieke doel of te besteden naar het inzicht van Cuyperiana voor erfgoedbehoud. Tenslotte betaalt u over uw erfenis erfrecht, schenking aan het erfgoed levert daarentegen juist fiscale aftrek op (Cuyperiana is een culturele ANBI-stichting).
